Zeta Reticuli : Ağcık takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 39 ışık yılı uzaklıkta yer alan ikili yıldız sistemidir. Çok karanlık bir gecede sadece güney-yarıküreden çıplak gözle iki yıldız da görülebilir. Türkiye’den gözlemlenebilir bir konumda değildir.
Zeta Reticuli 2’nin yörüngesinde yıldızı çevreleyen bir enkaz diski bulunmaktadır. Her iki yıldız da Güneş ile benzer özellikleri paylaşan solar analog yıldızlardır. Ortak bir kökene ait yıldızların oluşturduğu Zeta Herculis Hareketli Grubu üyesidirler.
Özellikler
Bu yıldız sistemi Zeta Reticuli olarak, Fransız gökbilimci Abbé Nicolas Louis de Lacaille tarafından 1756 yıldız haritasında yaratılmıştır. Daha sonra iki yıldız, 1859 ile 1903 yılları arasında oluşturulan Bonner Durchmusterung ve 1918 ile 1924 yılları arasında yayınlanan Henry Draper Kataloğu’nda ayrıca belirtilmiştir.
İki yıldızın da Güneş’ten uzaklığı aynıdır ve uzayda aynı hareketi paylaşırlar. Kütle çekimsel olarak birbirlerine bağlı geniş bir ikili yıldız sistemi olduğu doğrulanmıştır. 309,2 yay-saniye (5,2 yay-dakika) açısal uzaklığa sahiplerdir ve çok uygun gözlem koşullarında, çıplak gözle ayrı ayrı yakın bir çift olarak görünürler. İki yıldız arasındaki mesafe en az 3.750 AU’ dur ve bu yüzden yörünge sürelerinin 170.000 yıl veya daha fazla olduğu düşünülmektedir.
blank
Her iki yıldız da Güneş ile benzer özellikleri paylaşan solar analog yıldızlardır. Yıldız sınıflandırmaları Güneş’le hemen hemen aynıdır. Zeta Reticuli 1 güneş kütlesinin %96’sına ve güneş yarıçapının %84’üne sahiptir. Zeta Reticuli 2 ise güneş kütlesinin %99’u ve güneş yarıçapının %88 oranıyla, Zeta Reticuli 1 den daha büyük ve daha parlaktır. İki yıldızın da biraz metal eksikliği vardır ve Güneş’le karşılaştırıldığında, hidrojen ve helyum dışındaki elementlerin sadece %60’ına sahiptir. Bilinmeyen nedenlerden dolayı anormal derecede düşük berilyum zenginliğine sahiptirler. Yaş ve yüzey sıcaklıkları ana kol yıldızlarına göre normaldir, fakat düşük aydınlatma gücüne sahiptirler ve bu da her iki yıldızın sıra dışı olarak kabul edilmesine yol açar. Yani onlar, yeni oluşan yıldızlar için Hertzsprung-Russell diyagramı üzerindeki ana kol eğrisinin altında kalırlar.
Zeta Reticuli 1 in renkyuvarındaki manyetik aktivitesi orta düzeydedir. Bu sistemin kinematiği yaşlı yıldızların popülâsyonuna ait olduklarını göstermesine rağmen, yıldız renkyuvarı özellikleri sadece 2 milyar yıl yaşında olduklarını gösterir.
20 Eylül 1996 tarihinde Zeta Reticuli 2 etrafında kesin olmayan bir sıcak Jüpiter keşfi açıklandı, ancak işaretin yıldızın titreşimlerinden kaynaklandığı anlaşılınca bu keşif geri alındı. 2002 yılında Zeta Reticuli 1, 25 μm kızılötesi dalga boyunda incelenmiştir fakat kızılötesi radyasyonun fazlalığı gösterilememiştir. 2007 yılında, Spitzer Uzay Teleskopu Zeta Reticuli 2 çevresinde 70 μm dalga boyunda kızılötesi fazlalığı bulmak için kullanıldı. Bu radyasyon muhtemelen 4,3 AU bir mesafede ana yıldızın yörüngesinde dolanan ve 150 K (−123 °C) ortalama sıcaklık ile bir enkaz diski tarafından yayılmaktadır. 2010 yılında Herschel Uzay Gözlemevi, Spitzer’in aksine nispeten üstün uzamsal çözünürlüğü ve 70 μm dalga boyu ötesinde radyasyon fazlalığını çözebilecek güçte bir teleskopla, 30-40 K bir sıcaklık ile Kuiper kuşağı benzeri bir enkaz diskinden gelen kızılötesi radyasyon fazlalığını tespit etti. Öncesinde, Asteroit kuşağı benzeri bir enkaz diski hakkında spekülasyonlar yapılmıştı.
Bu yıldız sistemi, uzayda ortak bir hareketi paylaştığı Zeta Herculis Hareketli Grubu’nun bir üyesidir ve ortak bir kökene sahip oldukları düşünülmektedir. Galaksi koordinat sisteminde bu sistem için uzay hızı [U, V, W] bileşenleri, Zeta Reticuli 1 için (−70,2, −47,4, +1,.4] km/sn ve Zeta Reticuli 2 için (−69.7, −46.4, +16.8] km/sn’dir. Samanyolu gökadası yörüngesinde 0,24’lük bir dışmerkezlik ile yol almaktadırlar. Sistemin bu yörüngede merkezi’nden uzaklığı, 17,4 kIy (5,33 kpc) ile 28,6 kIy (8,77 kpc) aralığında değişmektedir.