ANTİK SIRLAR Gizemli Şifreler: Eski Uygarlıkların Unutulmuş Dili

Dünya çapında, Neolitik döneme (M.Ö. 8000) kadar uzanan bir dizi deşifre edilmemiş metin bulunmaktadır. Bu antik yazı sistemleri, sanatsal niyetlerle oluşturulmuş olabileceğinden, açık görüşlülükle incelenmelidir; ancak, çok büyük ihtimalle bu metinler soyut düşünce ve yazının kökenlerini temsil etmektedirler.
Birçok bilim insanı bu tarih öncesi şifreleri çözmeyi denedi, ancak şimdiye kadar hiçkimse bu şifrelerin sır dolu gizemlerini çözemedi. İçerdikleri bilgi birikimi akıllara durgunluk verecek düzeyde olabilir, belki antik dünyanın efsaneleri ve ritüellerine bir bakış – belki de yerel kiliseye giden yolların bir listesi kadar da sıradan olabilirler.

Bu Gizemli Metinler Şunları İçermektedir:
Jiahu sembolleri (M.Ö. 6,600), 16 farklı işaretten oluşan proto(ön)-yazı şeklini andırmaktadır (Çin, Jiahu’da bir ahşap tablette bulunmuştur). Arkeologlar, daha sonrasında ‘kehanet yazıtı’ (kemiklere kazınmış olan kutsal bir metin) olarak bilinen bu şekillerin, bir ata-dil olduğu inancını taşımaktadır. Bu yazıt (Oracle Bones), bu eski Jiahu sembollerinin doğaüstü bir amaca sahip olabileceğini akıllara getirerek, kehanet için kullanılmıştır.
Vinča sembolleri, milattan önce yaklaşık olarak 5,500 yıllarında, Güneydoğu Avrupa’da oluşturulmuştur. Bu gizemli yazı, bir dizi kilden muska haline getirilmiştir ve dünyada bilinen en eski “proto(ön)-yazı” olarak kabul edilmiştir. Bazıları, bu sembolleri Hint-Avrupa dilleri ile ilişkilendirmektedir, bu eski kültür, kültürel kahramanları bugün bildiğimiz birçok efsaneye ilham kaynağı olan bir kültürdür (örneğin Yunan destanları ve İskandinav efsaneleri gibi). Bu sembollerin oluşumu ve amacı günümüze kadar gizemini korumuştur.
Dispilio tableti (M.Ö. 5260), ilginç ve sembolik işaretler taşıyan, huş ağacından ahşap bir bloktur. Eski bir Avrupa halk hikayesinde, insanlarına yazı sanatını öğreten ilkel bir huş ağacı tanrıçasından bahsedilmektedir. Bu tabletin, insanlara bilgi veren Tanrılar efsanesi ile bir şekilde ilişkili olması mümkün olabilir mi? Neolitik dönemde (resim temelli semboller) bulunan diğer ideogramlardan farklı olarak, Dispilio tableti, ileri derece konuşma düzeyine işaret eden, eski fonetikleri andıran şekilleri temsil ediyor gibi görünmektedir.
Girit Hiyeroglifleri, Tunç Devrine ait arkeolojik eserler arasında Girit’te bulunmuştur (M.Ö. 1900). Linear A metinlerinden bir asır öncesine dayanmaktadır ve Minos medeniyeti tarihinin büyük kısmına paralel olarak kullanılmıştır. Girit sembolleri, karakterlerin doğal şekillerini taşımaktadır, genel anlamda; bitkiler, hayvanlar, silahlar, gemiler ve dağınık şekiller gibi objeleri andırmaktadırlar. Linear A, daha sıradan, idare yöntemleri için kullanıldığı; Girit sembollerinin ise daha çok süs ve törensel işlevlere dayandığı düşünülmektedir.

Phaistos Diski Minos medeniyeti döneminden (M.Ö. 1600) kalma, seramik bir levha üzerine yazılmış, gizemli bir metindir. Düzeni ve ne anlam içerdiği, arkeoloji araştırmaları için halen gizemini sürdürmektedir. Belki de, mitolojiye bir göz atıldığında bu diskin asıl amacı ortaya çıkarılabilecektir. Efsaneye göre, Phaistos, eski dünyanın yedi bilgesinden biri olan Epimenides’i dünyaya getiren şehirdir. Efsane bize, onun Zeus’un mağarasında uyuduğunu ve burada kehanet güçlerini elde ettiğini anlatmaktadır. Derisinin üzerinin, Phaistos Diski üzerindekileri andıran sembollerle kaplı olduğu söylenmektedir. Bu diskin, Girit bilgeliği ve kehanetleri hakkındaki sırları içermesi muhtemel midir?
Son olarak, Cascajal Tableti (M.Ö. 900), Olmek medeniyetinden kalan bir taş tablettir. Birçok kişinin Yeni Dünya’daki en eski yazı sistemlerini temsil ettiğine inandığı bu tablet, ilginç sembollerle bezelidir. Blok, bazıları bitkileri, hayvanları ve sebzeleri andıran toplamda 62 tane oyma (glif) içermektedir. Mezoamerika’da bulunan diğer herhangi bir yazı sisteminin aksine, sembollerin birçoğu soyut özellik taşımaktadır. Bazıları bu tabletin, yolcuları yerel pazara yönlendiren bir tabela olarak kullanıldığını savunurken; bazıları ise bu sembollerin tüccarlar ve soylular için zümre isimlerini temsil ettiğini iddia etmektedir. Hatta, bu tabletin, hazinelerle dolu kayıp bir Olmek şehrine götüren bir harita olduğu da söylenmiştir.

Çeviri: Seçil Akın
Kaynak